جنبش های اجتماعی در عصر اینترنت

Authors

بهروز گرانپایه

abstract

این مقاله مرور و نگاهی انتقادی است به کتاب شبکه های خشم و امید، تألیف مانوئل کاستلز (جامعه شناس اسپانیایی و از نظریه پردازان علم ارتباطات و نویسندۀ سه گانۀ مهم عصر اطلاعات). تحولات تکنولوژیک دو دهۀ اخیر در عرصۀ جهانی سبب شده است تا جنبش های اجتماعی نیز با تأثیرپذیری از این دگرگونی ها مشخصه متمایزی پیدا کنند: «شبکه ای شدن». مشخصه های این ویژگی چیست؟ آیا شبکه ای شدن و استفاده از اینترنت تنها شکل و ابزارهای ارتباطی جنبش های اجتماعی را جدید و متفاوت کرده یا در رویکردها و ماهیت جنبش نیز تأثیر گذاشته است؟ کاستلز در کتاب خود به این پرسش ها پاسخ می دهد و با برشمردن ویژگی های جنبش های اجتماعی شبکه ای، مبانی نظری خود را در تحلیل این جنبش ها بر نظریۀ قدرت ارتباطات، اثر پیشین خود، مبتنی می کند. در این مقاله همچنین، میزان واقع بینی و جامع نگری کاستلز در ارزیابی اش از جنبش های اجتماعی شبکه ای دهۀ اخیر و نیز استدلال هایش در مورد تأثیر رسانه های جمعی و شبکه ای شدن فضای ارتباطی و همچنین نقطه ضعف های کتاب در تبیین مناسبات بین شبکه ای شدن فضای ارتباطی با مشارکت اجتماعی و کنش سیاسی بررسی می شود.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی نقش اینترنت در جنبش اجتماعی مصر

دهه 1990 و پس از آن مصادف با انقلاب اطلاعات و تفوق یافتن فناوری اطلاعات در زندگی انسان­ها بوده است. در این دوره که شاهد استفاده گسترده از ابزار اینترنت و شبکه­های مجازی و اجتماعی هستیم، به تدریج گردش اطلاعات در میان گروه­های اجتماعی افزایش می­یابد، تبادل افکار صورت می­گیرد و همسویی و هم نظری بین آنان به ویژه اقشار جوان رشد بی­سابقه ای می­یابد. همین امر به گسترش مطالبات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی ...

full text

بررسی نقش اینترنت در جنبش اجتماعی مصر

هدف از این پژوهش، بررسی نقش اینترنت در جنبش اجتماعی اخیر مصر است که سرانجام در ژانویه 2011 موجب سرنگونی دولت حسنی مبارک شد. در سال­های اخیر، فناوری­های جدید ارتباطی به‏ویژه رسانه­های اجتماعی اینترنتی به منابعی مهم برای بسیج اقدام جمعی و سازماندهی جنبش­های اجتماعی در سراسر جهان تبدیل‏شده­اند. جنبش‏های اخیر در خاورمیانه عربی و شمال آفریقا با بهره‌گیری از فناوری­های جدید ارتباطی، شکلی جدید از انقل...

full text

بررسی نقش اینترنت در جنبش اجتماعی مصر

هدف از این پژوهش، بررسی نقش اینترنت در جنبش اجتماعی اخیر مصر است که سرانجام در ژانویه 2011 موجب سرنگونی دولت حسنی مبارک شد. در سال­های اخیر، فناوری­های جدید ارتباطی به‏ویژه رسانه­های اجتماعی اینترنتی به منابعی مهم برای بسیج اقدام جمعی و سازماندهی جنبش­های اجتماعی در سراسر جهان تبدیل‏شده­اند. جنبش‏های اخیر در خاورمیانه عربی و شمال آفریقا با بهره گیری از فناوری­های جدید ارتباطی، شکلی جدید از انقل...

full text

جنبش های اجتماعی جدید، جهانی شدن و اینترنت؛ مطالعه موردی: جنبش تسخیر وال استریت

نوشتار حاضر، به دنبال پاسخ به این پرسش است که چه رابطه و تأثیرگذاری میان جنبش های اجتماعی جدید، جهانی شدن و اینترنت وجود دارد؟ یافته های پژوهش نشان از این دارد که جنبش های اجتماعی جدید و جهانی شدن دارای تأثیرات متقابل بر روی یکدیگر می باشند، به طوری که بسیاری از جنبش ها در ارتباط با مشکلات جهانی بسیج می شوند و در مقابل امکان برقراری این مبادلات و آگاهی از مشکلات جهانی تا حد زیادی به وسیلۀ دومین...

full text

اینترنت، جنبش‌های اجتماعی جدید و بسیج اعتراض‌ها (بررسی نظری و مصداقی چند جنبش اجتماعی)

فنّاوری‌های نوین ارتباطی در دهه 1990، به افزایش قدرت جنبش‌های اجتماعی جدید، در شکل‌دهی و هدایت افکار عمومی جهانی، اعتراض‌ها و ایجاد چالش‌های جدی برای حکومت‌ها انجامیده‌اند. چنان که می‌توان گفت جنبش‌های اجتماعی جدید با بهره‌گیری از فنّاوری‌های جدید رسانه‌ای، نقش بسیار مهمی در تحولات جامعه مدنی جهانی ایفا می‌کنند.در این مقاله، نخست، به کارکردهای مهم اینترنت در جنبش‌های اجتم...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
فصلنامه نقد کتاب علوم اجتماعی

جلد ۱، شماره ۳، صفحات ۱۹۱-۲۰۰

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023